Venlo

 Het was al donderdag, ver na middernacht toen de gemeenteraad zich boog over het mikwe-dossier. De Rekenkamer had gehakt gemaakt van het vermeende joodse badhuis en de archeologische procedure, de stadsarcheoloog kreeg de wind van voren, de wethouder wenste geen verantwoording te nemen. Gisteren draaide het ineens om, een verhit debat bleef uit, het liep met een sisser af.

Het debat in de gemeenteraad vorige week was stevig maar ook zeer inhoudelijk. Het was een debat waarbij nagenoeg alle fracties zich realiseerden dat het om mensen ging. Zowel de persoon achter de wethouder, de stadsarcheologen maar ook de mensen in Venlo die zich afvragen waarom de politiek er weer een zooitje van heeft gemaakt.

De wethouder had een kans, veel fracties waaronder de SP vroegen de wethouder oprecht te zijn en een geloofwaardige houding aan te nemen in de richting van de raad.
De wethouder van cultuur faalde wat de SP betreft vorige week op alle fronten in het herwinnen van dat vertrouwen. In de nacht van woensdag op donderdag (de raadsvergadering liep ernstig uit) kreeg hij een tweede en wat de SP betreft laatste kans.
Dat is niet alleen met antwoorden die binnen het proces correct zijn, nee vertrouwen is ook gestoeld op uitstraling, houding, woordkeuze en oprecht overkomen.

Het ging vorige week vooral over het verschil dat er is in de beleving van de gang van zaken van de afgelopen maanden en jaren door wethouder(s) en de rapportage van de Rekenkamer. Die rapportage is zeer gedegen uitgevoerd.
Dat de CDA-fractie een poging wenst te ondernemen het weg te zetten als een onzorgvuldige haastklus om de eigen wethouder te redden doet geen recht aan de onderzoekers. Wat de SP betreft staat hier niet de Rekenkamer maar de wethouder ter discussie.

Er lag druk op de twee stadsarcheologen, dat is duidelijk. De wethouder wist daar van, ook dat is duidelijk. Toch heeft cultuurwethouder Jos Teeuwen (CDA) de archeoloog voor de raad geplaatst daar waar hij zelf de politieke verantwoordelijkheid had moeten nemen. Het kenmerkt het gebrek aan politiek en bestuurlijk inzicht bij de wethouder.
Het niet juist en volledig informeren van de raad is verwijtbaar te noemen. Maar welk gewicht moeten we daar als raad aan geven? Dat was de politieke vraag. Het gaat immers ook om de gevolgen van dat niet informeren en de manier waarop een bestuurder daarmee omgaat.

Voor de SP is de reactie van de wethouder op het debat van vorige week, na een week overdenking heel belangrijk. Zijn reactie hebben wij zorgvuldig gewogen. Door zijn opstelling donderdagnacht, die 180 graden anders is dan de vorige week, gaf hij eindelijk de verwachte juiste uitstraling, houding en woordkeuze die verwacht mag worden en die het vertrouwen zou kunnen herstellen.

Teeuwen maakte een diepe knieval, betuigde spijt voor zijn optreden vorige week, in dit dossier en de hele gang van zaken. Hij had nooit de archeologen naar voren moeten schuiven en zelf zwijgen maar de verantwoordelijkheid nemen. Dat gaf hij toe en beloofde beterschap, dit zal nooit meer gebeuren, zijn ‘politieke antenne’ zou voortaan op scherp staan.

Met die diepe knieval aan de raad, waarmee de wethouder flink door het stof ging, nam de raad genoegen. Er lagen diverse moties klaar, van treurnis, afkeuring en zelfs wantrouwen maar die konden bij het oud papier. Net op tijd. Slim dat de wethouder bij aanvang van het debat het woord nam, excuses maakte en daarmee de angel uit het debat haalde maar dit was allemaal wel erg op het nippertje.

Er blijft wel vervolgonderzoek nodig. De gemeente moet haar zaakjes intern op orde krijgen want als medewerkers geen kritiek durven uiten, zich niet gesteund voelen, gedreigd wordt met de loyaliteitsvraag, dan is er blijkbaar flink wat mis binnen de bedrijfscultuur.
Ook zal onderzocht moeten worden waarom ambtenaren solistisch hun gang kunnen gaan. Hoe is de cultuur binnen de gemeente, kunnen we een gemeente en haar ambtelijk apparaat vertrouwen als er sprake is van een cultuur van solisme en onder druk zetten?
Een onderzoek in die richting lijkt de SP geen overbodige luxe. Gelukkig dacht het college er ook zo over, een dergelijk onderzoek werd toegezegd waardoor een motie van ons hiertoe ook al in de tas kon blijven.

De behandeling van het Rekenkamerrapport staat niet los van dergelijke onderzoeken. Met beide moet iets gebeuren, om te voorkomen dat het weer een keer de plank flink misgeslagen wordt en om de interne bedrijfsvoering te verbeteren.
De politieke afweging, de vraag in hoeverre de cultuurwethouder het vertrouwen van de raad kan behouden, is van de baan. Hij kreeg een nieuwe kans maar als bestuurder (en CDA-lijsttrekker) is Teeuwen zwaar beschadigd, het is aan hem om het vertrouwen waar te maken en te laten zien wat hij waard is.

• 19-12-2013: Omroep Venlo: Nederige Teeuwen krijgt vertrouwen raad
• 19-12-2013: Dagblad de Limburger: Excuses redden wethouder in mikwe-dossier
• 05-12-2013: Mikwe-rapport Rekenkamer legt veel bloot maar wie is schuld?
• 05-09-2013: Mikwe of geen Mikwe?