Venlo

De Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar de gang van zaken rondom het ‘mikwe’; is het een middeleeuws joods badhuis of iets anders? Welke informatie is juist en hoe verliep het archeologisch onderzoek? De conclusies zijn onthutsend, een vernietigend rapport waarin niets of niemand gespaard werd. Maar wie neemt waarvoor verantwoordelijkheid?

Het leek ooit zo mooi, je gaat bouwen aan een verbetering van je stad. Zorgt voor een prachtige entree van de stad aan de Maas en tijdens die bouw vind je ook nog eens een uniek historisch Joods badhuis, een mikwe. Nu, tien jaar later zitten we met een kater.
Een rapport van de onafhankelijke Rekenkamer in Venlo legt scherp bloot waar het fout is gegaan en doet dit met scherpe bewoordingen. Terecht immers want er is voor miljoenen aan gemeenschapsgeld in gaan zitten.

Afgelopen september begon de discussie eigenlijk pas echt te spelen. De onenigheid tussen enkele wetenschappers, archeologen, in dienst van de gemeente Venlo over de echtheid van het ‘mikwe’ lekte uit.
Beeldvormend werd de gemeenteraad bijgepraat door beide stadsarcheologen en  cultuurwethouder Teeuwen (CDA). Het zou een storm in een glas water zijn, niets aan de hand, er was geen twijfel of het ‘mikwe’ ook echt een mikwe is. De kou werd uit de lucht gehaald maar de twijfel bleef.

Vooral de regionale zender L1 dook diep in het dossier en stelde de dag nadat de gemeenteraad was bijgepraat al vast dat er meer aan de hand is. Dat de opgevoerde buitenlandse deskundigen nauwelijks kennis hadden genomen van het ‘mikwe’ en twijfels hadden bij de oorsprong ervan, sloeg hard in.
Dat en de aanhoudende twijfel was voor de SP reden om dezelfde dag nog raadsvragen aan het college te stellen zodat er eindelijk helderheid en een einde komt aan het gedoe rondom het ‘mikwe’.

Die helderheid is er nu. Alle boeken gingen open, dossiers werden publiek ter inzage gelegd en er volgde een  onderzoek door de rekenkamer. Dat laatste tegen de wil van de wethouder in die bleef volhouden dat er niets aan de hand was.
Nu blijkt dat B&W in april al wisten dat er wel degelijk wat aan de hand was, heel wat zelfs maar men bleef naar buiten toe mooi weer spelen en lichtte de gemeenteraad niet in. Waarom?

Beide stadsarcheologen hadden begin september natuurlijk nooit zonder bescherming van de verantwoordelijk wethouder de discussie met de raad mogen aangaan. Niet het wetenschappelijk debat was hier aan de orde maar de politieke vraag of we een mikwe hebben of niet.

In onze raadsvragen stelden we zeer bewust of wethouder Teeuwen zich realiseerde dat er gevolgen aan de  discussie kon zitten voor zijn positie. Hij wuifde die kritiek achteloos weg en zag een onderzoek met vertrouwen tegemoet. Onterecht blijkt nu uit dat onderzoek want de raad blijkt onvolledig en onjuist te zijn geïnformeerd!

Het Rekenkamerrapport spreekt daarnaast van ‘wetenschappelijke fraude’ gebruikt harde woorden als ‘bedrieglijk’, ‘tunnelvisie’, ‘vervalsing’, ‘onwetenschappelijk’, ‘bedrog’, ‘onthutsend’, ’solistisch optreden zonder controle’ en ‘zelf geconstrueerde schijnwereld’. Er zou willens en wetens twijfels over de echtheid van het ‘mikwe’ zijn achtergehouden. B&W wist er sinds april vanaf maar greep niet in.

Zit de gemeente Venlo met een probleem in haar organisatie als het gaat om het onder druk zetten van ambtenaren? Of begrijpt ze het wetenschappelijke debat niet? Hebben ambtenaren last van koker-denken? Of heeft het college dat ook en zo ja, in welke dossiers dan nog meer?
Mag je het een archeoloog kwalijk nemen dat hij  overenthousiast iets flink gaat uitdragen als unieke vondst als daar de politiek lokaal en provinciaal stevig achter aan gaat lopen?
Politici besturen en moeten de verantwoording afleggen, geen ambtenaren, al dan niet wetenschapper.

Het rapport van de rekenkamer laat wederom het onvermogen van de politiek in Venlo zien om te leren. Als het gaat om op afstand geplaatste partijen of grote projecten, ook dan komen woorden als doelredenering en tunnelvisie snel naar voren. De bestuurders zijn daar verantwoordelijk voor en hoe zij daar in staan weten we volgende week als het rapport politiek besproken zal worden.

De SP accepteert niet dat er een zondebok wordt aangesteld of deze kwestie al sussend recht praat. Het politieke stadsbestuur heeft steeds de mond vol van verantwoordelijkheid nemen, nou, dan weet ze wat ze nu te doen staat.

• 04-12-2013: Dagblad de Limburger: Snoeihard oordeel in zaak-mikwe
• 03-12-2013: L1: ‘Zeer ernstige conclusies’ mikwe-onderzoek Rekenkamer
• 05-09-2013: Mikwe of geen Mikwe?