Venlo

Het minderheidskabinet vindt dat de inspectiediensten ‘op vakantie kunnen’ en ondernemers niet gehinderd moeten worden. De brandweer vindt men te duur en daarom moet die binnenkort met twee in plaats van zes mensen op een wagen de eerste inzet gaan doen. Dit zijn maatregelen die geen bijdrage leveren aan een veiligere samenleving.

Opinie door Ton Heerschop, SP-raadslid in Venlo en kandidaat voor Provinciale Staten in Limburg

U herinnert zich vast de explosies onlangs bij een chemisch bedrijf in Moerdijk, de door brand bij een palletfabriek ontstane asbestellende in Venlo-zuid, en een brandende ketelwagon met ethanol op het spoor in Kijfhoek. De eerste signalen uit Moerdijk lijken een herhaling van de conclusie na de vuurwerkramp in Enschede in 2000: Een gemeente die erg versnippert en inconsequent handhaafde en een bedrijf dat de grens steeds een beetje verlegde met uiteindelijk rampzalige gevolgen. Door ‘Moerdijk’ zien we dat de conclusies in Enschede niet hebben geleid tot duurzame verbeteringen. Het chemisch bedrijf en de inspectiediensten worden als schuldige weggezet. Maar speelt er misschien meer?

Als tegenargument wordt vaak verwezen naar de zelfredzaamheid van burgers. Maar wat kunnen burgers doen als een fabriek vol pallets of chemische stoffen in brand staat? Alleen ramen en deuren sluiten, rampenzender volgen, en op de risicokaart van Limburg kijken of een bedrijf risicovol is. In Venlo ziet men dan vier bedrijven en mijn inziens hoort daar ook het rangeerterrein bij, dat een tikkende tijdbom is. Want dit spooremplacement voldoet officieel aan de normen maar kent desondanks bijna wekelijks incidenten. Vijf plekken in Venlo dus die de aandacht van de overheid en inspectiediensten moeten hebben.

Ik vraag me af wat een inspectieambtenaar van zijn wethouder te horen krijgt wanneer ze een bedrijf een boete of sanctie wil opleggen vanwege het niet voldoen aan de veiligheidseisen? Betreffende wethouder zal de zaak politiek afwegen en proberen de inspecteur te overtuigen om nog eens een goed gesprek te hebben met het bedrijf vanwege de economische belangen en werkgelegenheid. Hiermee verschuift ook een gemeente de grens van het toelaatbare.

Zodoende hoeven bedrijven zich geen zorgen meer te maken over de inspectiediensten maar krijgen de vrijheid om een keuze te maken tussen veiligheid en winst. Dat dit ook een keuze is voor risico’s voor de volksgezondheid lijkt de overheid blijkbaar niet meer te boeien.
Bij elke volgende ramp herhaalt zich vervolgens het circus wie waarvoor verantwoordelijk was, welke maatregelen eigenlijk genomen hadden moeten worden en vooral sussende woorden dat men zich geen zorgen hoeft te maken. Intussen moet de burger hopen dat hem of haar niets overkomt, en dat de bedrijven en instellingen in de omgeving de maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen om wèl te investeren in veiligheid. Echter ontbreekt dàn de controlerende marktmeester.

De gewenste zelfredzaamheid van burgers blijft hangen in politiek gebazel. In Venlo wilde de gemeenteraad niet meegaan in een motie van de SP om een dekkend netwerk van vrijwilligers met kennis van reanimatie op te zetten, waar in andere gemeenten blijkt dat hiermee de betrokkenheid van burgers steeg en levens worden gered. De door de politiek gepredikte zelfredzaamheid is zodoende vooral het afschuiven van verantwoordelijkheden. Het signaal wat men afgeeft lijkt sterk op ‘zoek het zelf maar uit en kom vooral niet bij ons aankloppen’.

Hulpverleners die langdurig ziek worden nadat ze onder een rookkolom van een chemische brand moesten werken, liepen hun ziekte vast niet op door verkeerd gevallen Chinees eten. Denken bestuurders echt dat de burger dat gelooft? Burgers voelen zich gepasseerd en het wantrouwen neemt toe. Bij calamiteiten zijn burgers afhankelijk van overheid en hulpverleners.
Nederland moet af van het aanwijzen van zondebokken en eens verantwoording en maatregelen durven nemen. De inspectie kan dus niet ‘op vakantie’. De handhaver moet meer steun krijgen van de politieke bestuurders.

Deze opinie staat vandaag in het ZondagNieuws, editie Venlo.