Venlo

Na bijna 3 jaar voorbereiding, onderzoeken en lobbyen werd op 20 december dan eindelijk het plan voor het instellen van een Gemeentelijke Ombudsman in de gemeenteraad besproken. Dit initiatiefvoorstel van VVD en SP werd breed omarmd en in stemming aangenomen. Daar kunnen we trots op zijn ook omdat deze ombudsman als bruggenbouwer bijdraagt aan het verbeteren van het vertrouwen en mensen laagdrempelig met hun klachten terecht kunnen bij deze onafhankelijke waakhond.

• De Gemeentelijke Ombudsman (GO) is en werkt lokaal, is een ‘communicator’ en een persoonlijkheid met gezag, heeft korte lijnen naar burger en bestuur. Persoonlijk contact staat voorop, hij/zij is herkenbaar, laagdrempelig, onafhankelijk en objectief (vrijheid van handelen).
• In z’n werkwijze wordt iedereen gehoord, er is een spreekuur, zaken kunnen mondeling worden ingediend, er is een telefonische bereikbaarheidsgarantie en mensen krijgen gegarandeerd binnen een week een reactie.
• De GO is een vertrouwenspersoon voor jan en alleman (ook bedrijven), maar ook de mogelijke aanjager van verbeteringen van gemeentelijke procedures.
• De GO waakt en blaft maar bijt ook wanneer het nodig is, hij/zij doet zelf onderzoek en is daarmee de stok achter de deur om zaken die niet goed lopen, of klachten die niet opgelost worden, te verbeteren.
• De GO zorgt voor z’n eigen PR (zichtbaarheid, vindbaar, pro-actief) en legt jaarlijks verantwoording af aan de gemeenteraad maar is niet in dienst van de gemeente.
• De GO behandelt klachten over gemeentetaken maar er is uitbreiding mogelijk met instellingen die publieke taken uitvoeren (BsGW, Veiligheidsregio) en kan daarmee tevens op termijn voor de hele regio verbeteringen aandragen bij veelgehoorde klachten die ook in andere gemeenten spelen.

SP-raadslid en mede-initiatiefnemer Alexander Vervoort: “Bovenstaande is in feite waar de GO voor staat en wat die gaat doen. Dit instrument kennen we nu nog niet en daarmee is de GO een welkome aanvulling, misschien wel een broodnodige gezien het afnemende vertrouwen in de overheid en daarmee de lage bereidheid om klachten in te dienen.”

“De landelijke ombudsman in Den Haag zien we dit niet doen, dat leert ons al die jaren dat we als gemeente daarbij aangesloten zijn. Een GO werkt lokaal, weet wat er speelt, kan trends waarnemen en daarop ingrijpen. Daar heeft de Nationale Ombudsman niet de middelen voor, die houdt zich vooral bezig met zaken die in heel Nederland voorkomen, niet specifiek in een bepaalde gemeente. Daarmee is de winst van een GO eigenlijk al bewezen.”

Vervoort: “En ja, de GO kost veel geld en dat was ook binnen de SP-fractie een punt van aandacht. Maar als we zien wat we daarvoor terugkrijgen, en dan met name zaken die niet in geld zijn uit te drukken (zoals vertrouwen), dan weegt dat op tegen de kosten.”

“En als de regio aanhaakt dan drukt dat de kosten die nu Venlo alleen draagt. Dit is een aandachtspunt voor de GO om niet alleen zichzelf en de ombudsman als instituut te profileren maar ook om in de regio te laten zien dat de GO een onschatbare meerwaarde heeft, processen kan doen verbeteren en daarmee gemeentelijke kosten doet besparen en het vertrouwen van de burger doet toenemen.”

Een lang gekoesterde wens (in het verkiezingsprogramma van de SP) komt nu in vervulling met het instellen van een onafhankelijke GO waar mensen laagdrempelig naar toe kunnen met hun klachten over onder meer de overheid.

Dit willen we om diverse redenen maar enkele daarvan zijn dat mensen nog te vaak tegen muren aanlopen, van hot naar her gestuurd worden, zich niet gehoord voelen, geen vertrouwen hebben in een goede afhandeling, de procedures niet kennen of die belemmerend vinden, of dat ze voelen dat er drempels opgeworpen worden en nog erger, denken dat er toch niks verandert.

Een raadsbrede werkgroep onder leiding van VVD-raadslid Bart Kuntzelaers en SP-raadslid Alexander Vervoort, gesteund door griffie en deskundige ambtenaren, ging de afgelopen 3 jaar (!) aan de slag met het verzamelen van informatie, analyseren, onderzoeken en rapporten maken en vooral veel lobbyen voor politiek draagvlak.

Alexander Vervoort: “En nu zijn we dan zover en kon de gemeenteraad zich uitspreken over het gezamenlijke initiatiefvoorstel. Met de wijziging dat de nieuwe gemeenteraad er zich in juni ook nog eens over mag uitspreken (vanwege administratieve procedures) ging bijna de hele Raad akkoord met het voorstel.”

“Alleen de PvdA stemde tegen omwille van de kosten en omdat ze niet ‘over haar graf wil regeren’, wat een vreemde opstelling is want de Raad stemde die dag alleen maar over voorstellen voor de komende jaren.”

Ook het College van B&W is enthousiast, weliswaar met enkele kanttekeningen maar het is een andere opstelling dan in maart 2015 toen de toenmalig wethouder (Testroote, PvdA) nog de GO resoluut afwees; “want er waren al honderden meldpunten”. Opmerkelijk omdat de GO ook in het coalitieprogramma staat van VVD-CDA-PvdA-VenLokaal.

Vervoort: “Toen was de gedachte: Als de coalitiepartijen het niet voor elkaar krijgen en B&W weigert, dan doen we het zelf wel. Zodoende formeerden VVD en SP een werkgroep waarin alle politieke partijen zitting namen en ging aan de slag met het toewerken naar dit eigen initiatiefvoorstel.”

Zo werd een speerpunt van VVD (coalitieakkoord) en SP (de GO staat ook in ons verkiezingsprogramma) in een prettige samenwerking alsnog gerealiseerd.

Vervoort: “Een mooie win-win situatie die niet nodig was geweest wanneer B&W het voorstel begin 2015 omarmd had. Nu zijn we bijna drie jaar verder. Tijd die we goed hadden kunnen benutten wanneer de GO bijvoorbeeld klachten rondom de overheveling van zorgtaken had kunnen bewaken.”

De SP in Venlo kent haar eigen Hulpdienst, waar we jaarlijks vele vragen en ook klachten binnen krijgen over van alles en nog wat, vooral over sociale zaken, huisvesting, werk en uiteraard de zorg. Ook onze raadsleden hebben een ombudstaak en staan regelmatig burgers bij met advies, raad en daad. Maar dit alles weegt niet op tegen een Gemeentelijke Ombudsman die partij-overstijgend klachten en vragen direct kan oppakken en bij overheidsinstellingen zaken kan afdwingen.

Het succes van de SP-Hulpdiensten was enkele jaren geleden voor de lokale PvdA reden om ook een eigen ombudsteam of hulpdienst op te richten. Alexander Vervoort: “Jammer dat nu juist de PvdA de enige partij is die tegen dit initiatiefvoorstel heeft gestemd. Niet alleen jammer omdat ze al die jaren zelf deel uitmaakte van de raadswerkgroep die dit initiatiefvoorstel voorbereidde, maar ook omdat de PvdA, met haar eigen ombudsteam, juist zou moeten weten wat de meerwaarde van een GO is.”

Vervoort: “Juist de PvdA zou de GO moeten omarmen, wat zeg ik: knuffelen. Maar enkel de kosten worden nu als reden aangevoerd om tegen te kunnen stemmen en dat is raar. Te meer omdat de andere partijen daar niet over vallen maar meedachten aan creatieve oplossingen zoals de te zetten stappen in het komende half jaar. Ik hoop dat de PvdA in de nieuwe gemeenteraad wel over haar ego en bezwaren heenstapt en alsnog de GO omarmt.”

07-12-2017, De Limburger: Venlo wil toch eigen ombudsman