Venlo

De bibliotheek ligt al enkele jaren onder vuur in de politiek, bezuiniging volgt op bezuiniging. Terwijl de bieb in Venlo al jaren bovenaan staat qua kwaliteit en innovatie, elk jaar groei laat zien en onlangs nieuwe vestigingen betrok. Toch besloot de gemeente om de bieb opnieuw te korten. De bieb maakt zich grote zorgen over haar voortbestaan en wilde dat graag toelichten. De SP laat zich graag informeren en ging onlangs op bezoek.

Verslag door Maurice Hinssen, lid van onze Kerngroep

Aangekomen bij de bibliotheek aan de Begijnengang in Venlo, troffen SP’ers Ton Heerschop (fractievoorzitter) en Maurice Hinssen een gebouw aan dat momenteel grondig verbouwd wordt. Marion Mertens, directrice bibliotheek Venlo, geeft ons een rondleiding en vertelt over de bijzondere maar ook mogelijk zorgelijke situatie waarin de bieb kan geraken.

Marion Mertens: “De bibliotheekwereld is bezig met een grote metamorfose. Dit vindt zijn oorzaak in de bezuinigingen, waarbij gemiddeld met 10 procent minder subsidie gewerkt moet worden. Hierdoor liggen er verschillende gevaren op de loer: bibliotheken die niet meer met hun tijd mee kunnen gaan (zoals het leescafé of de eMuziek-site, zoals de bibliotheek in Breda die kent), bibliotheken kunnen minder faciliteiten bieden, bibliotheken die moeten sluiten en dat er mensen ontslagen moeten worden.”

De bezuinigingen gaan voorbij aan het uiteindelijke doel van de bibliotheek als maatschappelijke functie door het bieden van ondersteuning en faciliteiten aan mensen, het bevorderen van lezen en daarmee (taal)ontwikkeling. “De bieb werkt op veel gebieden samen, zoals met scholen, om ook zodoende zelfstandig te kunnen blijven bestaan.”, zegt directrice Mertens.
SP-raadslid Ton Heerschop: “Dit maatschappelijk bestaan van een bibliotheek brengt mee dat een bibliotheek dus in feite niet geprivatiseerd kan en mag worden. Dit is zelfs verwerpelijk. Een bieb als bedrijf kijkt vooral naar groei van omzet en de winst, veel minder naar de lange termijn, service, totaal aanbod en dienstverlening.”

De bibliotheek Venlo heeft in economisch goede tijden geen geld verspild maar is met beleid omgegaan met het geld. Op de balans in de jaarrekening zijn in het verleden diverse reserveposten en voorzieningen ingebouwd. Hierdoor kan de organisatie momenteel investeren in de verbouwing nu het echt nodig is. Nu nog wel…

Alle vestigingen hebben nu geen (financiële) problemen met uitzondering van de vestiging in Tegelen. Hier is momenteel geen passende huisvesting voor te vinden. Vreemd omdat de bieb in Tegelen in januari 2012 nog verhuisde naar de Kerkstraat, in het winkelcentrum, in de hoop meer bezoekers te trekken. Maar het pand is duur. Om sluiting te voorkomen denkt men na over een nieuwe verhuizing. Men is op zoek naar bij voorkeur een multifunctioneel gebouw, zoals in Blerick waar de bieb onlangs is ondergebracht in een kledingwinkel.

De bibliotheek in Venlo is onderverdeeld in allerlei rubrieken. Zo is het mogelijk om naast boeken ook film- en audio-stukken (zoals cd’s) te lenen. Daarnaast is er een leeshoek voor binnen- en buitenlandse kranten en tijdschriften en voor het gebruik van een computer met internet. Ook organiseert deze bieb lezingen, boekpresentaties, de Popronde, literatuurcursussen en zijn er regelmatig auteurs te gast om te vertellen over hun werk.
Mertens: “De bieb wil bij de tijd blijven en zoekt steeds naar vernieuwingen, ook om meer bezoekers binnen te halen. Dat kost geld maar levert ook veel op. Met de bezuinigingen zullen er echter vervelende keuzes gemaakt moeten worden die mogelijk ook de dienstverlening zullen treffen.”

Er is een tendens dat de schoolbibliotheek op de middelbare scholen verdwijnen. Hier speelt de stadsbieb in Venlo op in en heeft allerlei voorzieningen getroffen: De voor de doelgroep geschikte literatuur treft men in een aparte hoek. De middelbare scholieren kunnen hier tevens ontspannen door bijvoorbeeld het spelen van computergames. Ook wordt het voor hen mogelijk gemaakt in de bibliotheek te gaan studeren en de hiermee samenhangende begeleiding is ook in ontwikkeling.
Mertens: “Indien een middelbare scholier op zoek is naar informatie, zit hij gelijk goed. Deze scholier kan in de bibliotheek geleerd worden met zoeksystemen om te gaan (immers internet is erg breed en niet altijd nauwkeurig of betrouwbaar).”

Daarnaast start de bibliotheek met het integreren op basisscholen; de ‘Bibliotheek op school’. Mertens: “Enkele bibliotheekwerknemers zijn hiervoor opgeleid tot leesconsulent. Zij begeleiden de scholen bij het opstellen van een beleidsplan inzake leesbevordering en taalontwikkeling. Dit ‘leesplan’ ondersteunt scholen bij het organiseren van leesactiviteiten en tevens wordt de leesvaardigheden van de basisschoolleerlingen gestimuleerd.”

Vergeleken met andere bibliotheken in het land doet de Venlose bibliotheek het naar eigen zeggen goed.

Een aantal indrukwekkende cijfers op een rij:
• Het ledental van de Venlose bibliotheek is in 2011 gegroeid met twaalf procent naar 21.906. In 2012 groeide het ledental met negen procent tot 23.842 leden. Vooral bij het aantal jeugdleden was een toename te zien.
• Het aantal bezoekers van de vestigingen nam in 2011 toe van 270.000 naar bijna 285.000. Het aantal bezoeken aan de vestigingen en website is in 2012 verder gestegen.
• In 2012 leende de bieb 802.992 boeken en andere artikelen uit. Een jaar eerder was er een groei van vijftien (!) procent ofwel een stijging van 100.000 extra uitleningen.
• De Venlose bibliotheek werd in 2012 zelfs genomineerd voor de Bibliotheek Innovatieprijs 2011 en de Stimuleringsprijs Mens en Cultuur 2012.

De bieb kreeg in 2012 nog ruim twee miljoen euro subsidie. De bieb moet 300.000 euro bezuinigingen. Vanaf 2016 komt daar nog eens 150.000 euro bovenop. De instelling moet het vanaf 2016 doen met 1,6 miljoen euro per jaar. De bieb liet in mei weten dat verschillende vestigingen moeten sluiten als de gemeente de bezuinigingen doorzet.

Alle grote culturele instellingen kregen eerder al een bezuiniging te verwerken. Bij theater de Maaspoort komt daar bijvoorbeeld vanaf 2015 jaarlijks 50.000 euro bovenop. Bij de bieb gaat het in 2014 om 75.000 euro en vanaf 2015 om 150.000 euro aan extra bezuinigingen.
Directrice Marion Mertens van de bibliotheek zegt zich grote zorgen te maken als de bibliotheek weer gekort wordt. Volgens Mertens is de gemeentesubsidie te weinig om de bibliotheek in Tegelen open te houden. Ook de bibliobus komt in gevaar. In een brief aan de fracties van de gemeenteraad is gevraagd om de nieuwe bezuinigingen niet door te voeren.

Opmerkelijk is dat de bibliotheek geen enkele keer voorkomt in het coalitieprogramma van VVD-CDA-PvdA in Venlo. Sinds het aantreden van deze coalitie in 2010 werd de bibliotheek (en andere culture instellingen) elk jaar opnieuw fors gekort. Het lijkt alsof de politiek de meerwaarde van de bieb niet inziet en ze liever kwijt dan rijk is. Een houding waartegen de SP sinds haar aantreden in de gemeenteraad (ook in 2010) steeds weer stelling neemt.

Heel vreemd dat het gemeentebestuur veel culturele voorzieningen met de mond de hemel in prijst maar als daad stevig bezuinigt op goed lopende basisvoorzieningen zoals de bibliotheek.
De SP heeft het al vaker gezegd; als de aanwezigheid van voorzieningen zoals kunst, cultuur, bibliotheek, muziekschool, theater, enzovoorts een gemeente aantrekkelijker maakt om in te gaan wonen en werken, dan moet men dat koesteren, verbreden, en inzetten (zoals bij de promotie van Venlo). In plaats daarvan hanteert B&W liever de slopershamer.

Een gemeente die miljoenen steekt in prestigeprojecten als de Floriade en Villa Flora (en daarop samen 7 tot 12 miljoen euro verlies maakt) en tientallen miljoenen reserveert voor veel te ambitieuze plannen voor het kazerneterrein, maar niet een basisvoorziening als een bibliotheek overeind kan houden, is wat de SP betreft geen knip voor de neus waard.
De SP-fractie is geen voorstander van verdere bezuinigingen op cultuur en onderwijs. In beide elementen speelt de bibliotheek een belangrijke rol.

We danken mevrouw Mertens en haar collega’s voor het aangename werkbezoek en de uitgewisselde informatie die we zeker meenemen bij onze overwegingen in de gemeenteraad.

Doe mee en steun de SP. Nu is de tijd. Sluit je aan.
23-05-2013: Omroep Venlo: Bieb dreigt gemeente met rechtszaak
13-05-2013: Omroep Venlo: Bieb Tegelen dicht bij nieuwe bezuinigingen