Venlo

Ik vind het altijd maar vreemde dagen zo rond de wisseling van de maanden april en mei. Want er zijn zoveel zaken die dan aan de orde komen. Het begint met de lintjesregen, dan Koninginnedag, hierna de eerste mei om vervolgens drie dagen later de dodenherdenking en de vijfde mei Bevrijdingsdag te vieren. Maar wat stellen al die dagen voor en hoe verhouden ze zich tot het dagelijks leven?

Column door bestuursleden Ton Heerschop en Alexander Vervoort

Het begint op 29 april met de zogenaamde lintjesregen. Ieder jaar worden mensen die zich al tijden inzetten voor allerhande vrijwilligerswerk voorzien van een blijk van waardering door de kroon. Voor vijfentwintig jaar jeugdleider bij de plaatselijke voetbalclub wil ik die blijk van waardering nog wel herkennen als een blijk van waardering van de gehele maatschappij, maar zestien jaar raadslid of vier jaar minister daar kan ik niets aan herkennen. Zeker niet als de ontvangers van een dergelijk lintje al jaren ook door de belastingbetaler betaald worden. Sommige zouden eerder dat geld moeten terugbetalen in plaats van een lintje te krijgen.

Maar goed, de zoetsappige zoetigheid van Koninginnedag, met massaal koekhappen en spijkerpoepen spoelt een en ander een dag later snel weer weg. Ik kan er met mijn hoofd ieder jaar weer niet bij dat we ons massaal laten gek maken en sturen.”Die en die dagen moeten we gek doen en feesten”, het voelt als een verplichting. Alsof er geen andere willekeurige dag gefeest zou mogen worden. Afgelopen vrijdag en zaterdag ging ik toch effe los hoor omdat Essent werd behouden (gegarandeerde stroomlevering won het van het snel geld incasseren) dankzij actie vanuit de SP, en VVV kampioen werd.
Maar nee, enkele dagen per jaar en met bepaalde sportevenementen nog langer, loop je er voor gek bij als je niet iets oranjes aan hebt. Je krijgt zelfs laatdunkende meewarige blikken toegeworpen. Een oranjevirus verspreid zich koortsachtig over het land. Plots komt het op en weer net zo snel is het verdwenen. Mensen raken massaal geïnfecteerd maar zijn weer snel genezen. Ben ik nou gek of is de rest van het pad af?

En dan die vierde en vijfde mei. De vierde herdenken wij als Nederland de gevallenen in alle conflicten waar Nederland bij betrokken was tijdens en na de tweede wereldoorlog. Twee minuten zijn eigenlijk veel te kort om stil te staan bij al die omgekomen militairen en slachtoffers van foute regimes en onze eigen historische fouten. Die twee minuten van reflectie waarin een ieder zich beseft waar verkeerde politieke keuzes toe kunnen leiden zou iedere betrokken burger en politicus als reflectie moeten dienen.

En dan gaan we de vijfde mei weer los, met bevrijdingsfestivals en vooral feest. Maar hoe kan men de vijfde mei vieren als onze vrijheid gepaard gaat met de onvrijheid van anderen? En wat is die vrijheid, is dat de democratische vrijheid die wij kennen en hebben wij het alleenrecht op de wetenschap over wat vrijheid zou moeten inhouden? En wie geeft ons het recht die vrijheid aan anderen op te leggen, ook als zij die niet wensen? En hoe kan er sprake zijn van vrijheid als er veel mensen zijn die die vrijheid alleen wensen voor hun eigen groep en daarmee de vrijheid ontzeggen voor anderen? Een duivels dilemma af en toe om daar antwoorden op te vinden.

En dan staat daar op de agenda tussen beide dilemma’s de eerste mei; traditioneel de Dag van de Arbeid. Een sterk bevochten dag om aandacht te besteden aan de rechten en verworvenheden voor de werkende mens. Een strijd die nog dagelijks woedt zeker sinds onze sociale rechten beetje bij beetje worden afgebroken door de afgelopen regeringen vanaf begin jaren '80. De harde werkers moeten steeds harder en langer doorwerken, pensioenen staan op de tocht, baangarantie bestaat niet meer, flexwerk maakt van arbeiders wegwerpartikelen en dan wordt er ook nog loonmatiging geëist. Tegelijkertijd zorgen de krijtstreeppakken aan de top er voor dat zij en hun vriendjes almaar rijker worden ook al maken ze er een bende van en storten ze de wereld in de ellende!

1 Mei is een dag waarop in Rusland de tanks over het Rode Plein rollen. Een dag ook van anarchie en geweld voor sommige groeperingen. Maar is die eerste mei nu iets Russisch en vanuit welk socialisme is het geboren? Nee, de eerste mei beweging komt vanuit een heel andere wereld te weten het Chicago van 1886, op de vierde mei om precies te zijn, demonstreerden in deze stad op de Haymarket arbeiders voor de achturige werkdag. De politie wilde optreden, onbekenden gooiden een bom en de politie opende het vuur. Uiteindelijk resultaat na enkele executies als gevolg van schijnprocessen, was zes doden en vele gewonden. Vanaf 1886 was de eerste mei de Dag van de Arbeid. In Chicago is er slechts een kleine gedenkplaat die als enige herinnering in het trottoir is gelegd... Een wereld verwijderd van de rollende tanks en marcherende troepen op het Rode Plein.

En daarmee is de eerste mei naast de vierde mei feitelijk een dag van gedenken. Niet om achter vlaggen en vaandels aan te marcheren door de straten van de stad maar een dag om te herinneren waar de socialistische solidariteit voor staat. Voor de emancipatie van de arbeid, tegen het gebruiken van mensen als wegwerpartikel, het serieus nemen van mensen die dagelijks hard werken in bedrijven en instellingen.
Wat ooit is begonnen als een strijd voor een achturige werkdag is nu de belangrijkste dag op de socialistische kalender. Marcherende soldaten, anarchistische bendes in grote steden, twee dagen daarvoor met lintjes behangen politici passen niet op de eerste mei. Wat zij doen is slechts het besmeuren van de bron waarin de onderlinge solidariteit van arbeiders wortelde onder de bevolking, op Haymarket, vier mei 1886.

Update/ verklaring 30-4-2009, 16.00 uur:
De SP is een partij die altijd kritisch staat tegenover het koningshuis. En in onze laatste column hebben we ook aangegeven dat de periode tussen 29 april en 5 mei eentje van erg wisselende stemmingen is. Vandaag vierde de koninklijke familie haar feest in Apeldoorn. Een feest dat op een gruwelijke manier verstoord is en uitgelopen is op een drama. Inmiddels zijn er vier doden en meerdere gewonden te betreuren.
Het is triest dat in ons land, waar we ons gelukkig mogen prijzen dat meningsverschillen via het democratische debat worden uitgewisseld, opnieuw moet worden nagedacht over de veiligheid van het staatshoofd in relatie tot de open manier waarop dit staatshoofd zich onder de mensen begeeft.
Wat er is gebeurt in Apeldoorn is volgens de laatste gegevens een bewuste daad. Een verwerpelijke daad. Feit blijkt dat er doden en gewonden zijn te betreuren, op een dag die voor veel mensen een feestje had moeten zijn. Of je het nu eens bent met dat feestje of niet, een dergelijk drama gun je niemand.
De SP afdeling Venlo wenst de slachtoffers en nabestaanden veel sterkte de komende tijd.