Venlo

Het nieuwe stadskantoor gaat een minder spectaculaire uitstraling krijgen, kondigde wethouder Freij gisteren in de media aan. Toen we het lazen sprongen we spontaan een gat in de lucht. Want als onze cultuurwethouder iets “minder spectaculair” noemt is er een dot van een kans dat de gewone sterveling in Venlo het nog mooi of op zijn minst aardig gaat vinden.

Een beschouwing door Ton Heerschop en Alexander Vervoort

Nog beter is het nieuws dat het minder spectaculaire stadskantoor ook nog eens binnen het budget zal blijven, althans dat zegt men nu. Dus én netjes op de centjes gepast én een mooi gebouw voor 41 extra ambtenaren zoals men becijferde.
Tot nu toe bleven projecten nog nooit binnen het gestelde budget, dus dat zal met het nieuwe stadskantoor uiteindelijk niet veel anders zijn. Eerder heeft Freij het kostenplaatje al hoger ingeschaald dan nodig was, mocht de gemeenteraad daar nog een paar miljoen euro vanaf romen, maar bleef er nog genoeg geld over om toeters en bellen aan te kunnen brengen.
Met het bericht van gisteren zal allicht geprobeerd worden om nog meer geld te mogen besteden aan wat men noemt “uitstraling”, om de beslissers over de streep te krijgen om het nieuwe ambtenarenpaleis de stedelijke allure te geven die het nodig heeft. Ook echt nodig voor een klein stadje van ‘lol en plezier’. Er zullen vast geen gouden kranen worden ingebouwd maar het mag geld kosten. Een beetje overdreven en we trappen er allemaal in. Goede marketing heet dat.

Een deel van onze kritiek
“Vroeger” werden gebouwen ontwikkeld voor de duur van minimaal 50 tot 100 jaar. Het lijkt erop dat de nieuwe trend is om maar vooral te kunnen blijven bouwen en daarmee gebouwen eerder af te schrijven dan nodig is. Sloop en nieuwbouw liever dan het overwegen van renovatie en behoud voor de ‘eeuwigheid’. Misschien dat er daarom in Venlo relatief veel gebouwen zijn die buiten lelijk maar voor één doel te gebruiken zijn. Om ze snel te kunnen slopen wanneer ze worden afgedankt met de goede redenen dat ze oud en lelijk zijn en niet meer voldoen aan de “kwaliteitseisen van deze tijd”.

Zie ook het plan voor de nieuwe cultuurtempel “Made in Venlo” dat de hardwerkende burger effe 20 miljoen mag kosten. Wordt het een failliet dan is het gebouw onbruikbaar en dus weggegooid geld omdat het pand maar voor een doel ingericht wordt. Laat staan het leed dat men aanricht binnen de culturele sector.
Dat sloop van het Nedinscocomplex en het Bondsgebouw überhaupt overwogen wordt kenmerkt dit beleid van vernieling en kortzichtigheid zonder rekening te houden met de geschiedenis en nieuwe mogelijkheden. Er is sinds 1945 geen gevoel geweest om de stad in de oude stijl terug te brengen. Liever de boel slopen en vervangen door eendimensionale lelijkheid.

Waarom moet er trouwens een nieuw stadskantoor komen? Goed, het is geen representatief ding maar nog wel functioneel en het zou nog jaren meekunnen. Lijkt een beetje op de VVV-discussie waarin het huidige representatieve stadion dat voor enkele jaren terug nog werd gerenoveerd en verbeterd voor enkele miljoenen euro, moet worden vervangen door een glaspaleis waarvan we eeuwig spijt krijgen. Niet beseffende dat getracht zal worden om het kazerneterrein zo in te richten dat alles in dienst van de voetbaltempel is, ook als dit ten koste gaat van historische bebouwing.

Terug naar het stadskantoor
De reden voor de groei, want meer ruimte nodig voor ambtenaren, zou de “fusie” met Velden, Arcen en Lomm zijn. Wederom een bewijs dat men op het pluche slechts enkele dagen vooruit kijkt. Ten tijde van het maken van de eerste plannen heeft men zonder twijfel al het idee gehad dat het goed mogelijk was dat onze noordelijke buur op korte termijn zou gaan fuseren met de gemeente Venlo. Maar we kunnen natuurlijk niet met een “als, dan” scenario komen, dat zou wel erg professioneel zijn.

Maar Freij krijgt zijn sobere stadskantoor en zal zonder twijfel enige teleurstelling niet kunnen onderdrukken. Maar hij moet zich toch nog trots kunnen maken ten opzichte van het feit dat het “Cradle to Cradle principe” wordt toegepast. In de berichtgeving van de lokale omroep legde men gelijk een link met het feit dat de terugverdientijd voor die extra 3,5 miljoen euro alleen op het gebied van energie binnen de levenscyclus van veertig jaar voor het kantoor, opgebracht kan worden. We twijfelen openlijk aan dat gegeven omdat volgens ons alleen al door goed te kijken naar constructie, technieken en de gebruikte materialen behoorlijke bezuinigingen behaald moeten kunnen worden.
Maar het moet weer een sexy naam hebben en dus gaan we allemaal achter Cradle to Cradle aan. Want met de Floriade voor de deur moet het groener en vooral milieuvriendelijker in Venlo. En dan te benoemen dat we er zojuist een snelweg doorheen hebben lopen plempen is wel erg flauw natuurlijk!

Cradle to Cradle
Waarom nemen we dat nu op de hak? Eigenlijk om de reden dat het een nog niet bewezen filosofie is. Door het een filosofie te noemen zullen heel wat mensen ons affakkelen maar het is ons idee erbij. Cradle to Cradle of ook wel ‘C2C’ is een idee van chemicus Michael Braungart en artchitect william McDonough, zij schetsen in hun boek Cradle to Cradle - remaking the way we make things: “een wereld van overvloed en uitgaande van een positief mensbeeld”. In hun ogen komt het huidige milieubeleid te veel neer op schuldmanagement dat vooral consuminderen en minimaliseren als antwoord ziet. In de Cradle to Cradle kringloopvisie kan iedereen volop produceren en consumeren! wij lezen hierin de neoliberale versie van omgaan met het milieu. Als we maar kunnen blijven produceren klinkt het tenslotte. Een visie binnen het superkapitalisme en globalisering dat nooit overeen kan stemmen met het te bereiken doel.

Oftewel niet erkennen dat we met z’n allen een vet probleem hebben en dus gewoon willen doorgaan op dezelfde weg, er daar binnen een halfslachtige oplossing bedenken die in theorie aantrekkelijk klinkt en bestuurders aanspreekt. Niet beseffende dat niet alles herbruikbaar is en het afvalprobleem blijft bestaan, net als het blijven verbruiken van schadelijke grondstoffen, alsof die niet eindig zouden zijn, zodat we even niet meer hoeven stil te staan bij lange termijn oplossingen voor de toekomst, als bijvoorbeeld de olie echt op raakt en de afvalbergen echte bergen zijn geworden. Niet willen kiezen is ook een gebrek aan visie.

Maar natuurlijk ligt er een stevige milieusaus over alle C2C-uitgangspunten. Zo moet er respect zijn voor de natuur en nog veel meer. Maar alles bij elkaar hebben we dan echt het gevoel dat we aan het luisteren zijn naar een zeventiende-eeuwse ontdekker op zoek naar de ‘Perpetuum Mobile’ oftewel eeuwig bewegend. Die onderzoekers zochten naar een machine die in staat was om eenmaal in gang gebracht vanuit de eigen voortgebrachte energie de eigen beweging te blijven voortzetten. Omdat we nu eenmaal te maken hebben met wrijving zal een dergelijke machine altijd energie verliezen en dus uiteindelijk ophouden te bestaan.

Bij het gebruik van C2C maken we echter een bizar fenomeen mee. We doen alsof we alles kunnen hergebruiken maar feitelijk is dat onmogelijk. Alles is eenvoudigweg eindig, of we het nu leuk vinden of niet. En waar houdt het C2C denken op? Armen kunnen straks een begrafenis niet betalen en dat wordt dan cremeren, maar de energie die daarbij vrij komt en het restproduct, zien we dat dan ook als voedsel en dus input voor andere processen? Toegegeven; we staan nog enorm ver af van deze ethische discussie maar door blind te varen op het C2C idee kom je daar uiteindelijk wel bij uit. Liever eerder dan later als u het ons vraagt.

Persoonlijk houden we dan ook liever een pleidooi voor solidariteit als het gaat om de omgang met onze grondstoffen en restproducten. Solidariteit in de zin van een eerlijke verdeling van die grondstoffen en een betere benutting ervan wereldwijd. Daarbij toegevoegd dat het allemaal een stuk minder kan met de hoeveelheid spullen die we denken nodig te hebben, komen we naar onze mening een heel eind.
We zien die globale solidariteit veel eerder slagen dan het C2C verhaal.

Beschouwing door SP-kaderleden Ton Heerschop en Alexander Vervoort

04-09-2008: website L1 'Cradle to cradle is marketingtruc bij Floriade'